دکتر محمدرضا آي، دانشيار گروه فيزيک پزشکي و مهندسي پزشکي دانشگاه علوم پزشکي تهران و طراح دستگاه اسپکت حيواني با رزولوشن بالا (Hirespect) در گفت‌وگو با خبرنگار فناوري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان اين که اين دستگاه در تصويربرداري از حيوانات آزمايشگاهي کاربرد دارد، گفت: سيستم تصويربرداري از حيوانات کوچک به عنوان دستاورد محققان مرکز رشد لوازم و تجهيزات پزشکي دانشگاه علوم پزشکي تهران و شرکت پرتو نگار پرشيا در حالي به مرحله بهره‌برداري رسيده که مي‌توان از آنها در تحقيقات بنيادي و راديو دارويي، استفاده‌هاي فراوان کرد و در واقع اين سيستم‌ها به عنوان محصولي استراتژيک محسوب مي‌شود.
وي افزود: با توجه به فناوري بالاي مورد استفاده در اين سيستم‌ها، توليد آنها به کشورهاي خاص محدود مي‌شود و ايران نيز براي خريد اين سيستم‌ها در تحريم بوده و شرکت‌هاي توليد کننده اين سيستم‌ها از فروش مستقيم به ايران امتناع مي‌ورزند و در بسياري از مواقع از طريق واسطه‌ها و با قيمت هاي بسيار گزاف بدون خدمات پس از فروش، اقدام به فروش اين محصولات به ايران مي‌کنند. علاوه بر وجود تحريم‌هاي اقتصادي، قيمت بالاي اين سيستم‌ها که حدود 600 هزار دلار است از مشکلات موجود بر سر راه خريد اين محصولات به شمار مي‌رود.
برگزيده هجدهمين جشنواره تحقيقاتي علوم پزشکي رازي تصريح کرد: طرح‌هايي مانند توليد دارو، قبل از رسيدن به مرحله توليد، بايد فاز حيواني و مراحل کارآزمايي باليني را بگذرانند که در ايران دستگاه‌هاي تصويربرداري خاص حيوانات کوچک که بتوان از طريق آن، فاز حيواني طرح‌هاي دارويي را طي کرد، وجود نداشته و محققان براي گذراندن اين مرحله از دستگاه‌هاي تصويربرداري انساني استفاده مي‌کنند.
وي افزود: با توجه به اين که اندازه يک موش، دو هزار و 500 برابر کوچکتر از انسان است، از اين رو دستگاهي که براي تصويربرداري از حيوان کوچک مورد استفاده قرار مي‌گيرد، بايد داراي قابليت بسيار بالايي در تفکيک مکاني باشد؛ چرا که اگر از يک موش با دستگاه تصويربرداري انساني تصوير گرفته شود، کيفيت تصوير آن چنان خوب نخواهد بود که بتوان کار تحقيقاتي را به صورت دقيق مورد آناليز قرار داد.
اين محقق تصريح کرد: وضوح دستگاه‌هاي اسپکت انساني در کلنيک‌ها بين 15 تا 20 ميلي‌متر است؛ اما وضوح تصوير دستگاه اسپکت حيواني با تقريبا 1.8 ميلي‌متر قابليت تفکيک، 10 تا 15 برابر بالاتر است.
«آي» افزود: در روش تصويربرداري اسپکت، ابتدا مواد راديواکتيو با داروي مورد نياز ترکيب شده و به موش تزريق مي‌شود. پس از مدت زمان معيني مواد راديو اکتيو به وسيله جريان خون در عضو مورد نظر تجمع مي‌کند. در مرحله بعد، موش درداخل دستگاه قرار مي‌گيرد و آشکارسازهاي هسته‌يي موجود در دستگاه، اقدام به ثبت فوتون‌هاي خروجي از بدن موش مي‌کند. پس از جمع‌آوري اين اطلاعات با استفاده از روش‌هاي بازسازي تصوير، نحوه توزيع مواد راديو اکتيو در بدن حيوان به دست مي‌آيد. از اطلاعات به دست آمده مي‌توان در مورد اثربخشي راديو داروي مورد استفاده قضاوت کرد.
وي با بيان اين که قيمت دستگاه تصويربرداري از حيوانات کوچک ساخت داخل، يک سوم نمونه خارجي است، خاطرنشان کرد: تا کنون پنج نمونه از اين دستگاه ساخته شده که در مراحل تست نهايي بر اساس استانداردهاي بين‌المللي است.
برگزيده هجدهمين جشنواره تحقيقاتي علوم پزشکي رازي گفت: در ساخت اين دستگاه به ويژه در قسمت آشکارساز دستگاه از تکنولوژي‌هاي جديدي استفاده شده که منجر به ثبت اختراع بين‌المللي در کشور آمريکا شده است. همچنين در بخش‌هاي مکانيک و بازسازي تصاوير، دستگاه قابليت‌هاي بالايي نسبت به نمونه خارجي دارد که از جمله آنها، بازيافت رزولوشن است؛ يعني در حين بازسازي تصوير، مي‌توان عوامل مخرب تصوير را اصلاح کرد.
به گزارش ايسنا، در طراحي و ساخت دستگاه اسپکت حيواني، مهندس عربي، زراعت‌کار، ساجدي، نادري و سيار، مشارکت داشته‌اند و دکتر سرکار و دکتر غفاريان نيز از مشاوران پروژه بوده‌اند. همچنين مدير تيم فني اين دستگاه نيز مهندس فراهاني مي‌باشد.